Phái sinh là một hợp đồng giữa hai bên xác định các điều kiện (đặc biệt là ngày tháng, giá trị kết quả và các định nghĩa của các biến cơ sở, nghĩa vụ hợp đồng của các bên, và số tiền danh nghĩa) theo đó các khoản thanh toán được thực hiện giữa các bên. Các tài sản cơ sở phổ biến nhất bao gồm các loại hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất và tiền tệ.
Giao dịch hàng hóa tương lai (hay còn gọi Hàng hóa phái sinh) là giao dịch trong đó khách hàng thực hiện mua, bán một khối lượng hàng hóa tại mức giá xác định và việc giao nhận hàng được thực hiện tại một thời điểm định trước trong tương lai.
Các yếu tố của giao dịch như khối lượng, thời gian đến hạn, tiêu chuẩn hàng hóa, mức giá… được các Sàn giao dịch quy định Mặc dù sự phát triển mạnh mẽ vượt bậc của chỉ thực sự diễn ra vào nửa cuối thế kỷ 20, song công cụ tài chính này đã xuất hiện từ khá sớm trong lịch sử loài người.
Dù rằng những dạng thức tồn tại đầu tiên của nó là khá thô sơ. Người ta đã tìm thấy dấu vết của những giao dịch mang dáng dấp của hợp đồng kỳ hạn từ thời Hy Lạp cổ đại, rồi sau đó ở thời kỳ Trung cổ tại Châu Âu.
Đến những năm 1690, thị trường gạo Dojima ra đời ở Nhật Bản, đánh dấu sự hình thành thị trường hợp đồng hàng hóa tương lai đầu tiên trên thế giới. Ban đầu thị trường này sinh ra giúp cho người nông dân nhận định rủi ro về biến động giá.Từ những công cụ đơn giản được tạo ra ngay ở thời kỳ đầu mới xuất hiện thị trường, hàng hóa phái sinh dần trở nên đa dạng hơn, mang những đặc điểm ngày càng phức tạp nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của người sử dụng.
Ngày nay, người ta có thể lựa chọn công cụ thích hợp nhất với mình, từ rất nhiều loại hàng hóa phái sinh khác nhau, bao gồm từ:
Hợp đồng kỳ hạn (forward contracts): hợp động kết thúc trong 1 thời hạn định trước trong tương lai ở cà phê là các kỳ hạn tháng 3 ,5, 7, 9,11,1.
Hợp đồng tương lai (futures):
Hợp đồng định trước mua bán sẽ giao dịch trong 1 điểm nào đó trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn (options):
Là hơp đồng giúp người mua bán có quyền chọn mua trước bán sau hay bán trước mua sau tùy theo nhu cầu nhận định của nhà đầu tư.
Và thị trương hàng hóa phái sinh dần dần phát triển ra khá đa dạng công cụ trợ giúp cho nhà đầu tư nông dân và doanh nghiệp có 1 công cụ hiểu quả để bảo vệ rủi ro và tìm kiếm lợi nhuận cho mình.
Hàng hóa phái sinh được ra đời trước được thiết kế dưới dạng hợp đồng tài chính.
Hàng hóa phái sinh ra đời nhằm mục đích giúp các nhà đầu tư tìm kiếm lới nhuận từ sự chênh lệch giá hàng hóa.
Hàng hóa phái sinh giúp người nông dân chủ động được giá bán sản phẩm với giá cao và định được mức lợi nhuận sẽ có được trong tương lai.
Giao dịch bán trước sản phẩm mình sản xuất với thời hạn giao hàng là một thời điểm định trước trong tương lại”, ví dụ: 6 tháng hay 1 năm sau”.
Nếu giá biến động đi xuống thì người nông dân vẫn giữ được mức lợi nhuận định trước và yên tâm sản xuất sản phẩm để đem lại năng suất cao mà không phải bận tâm về được mùa mất giá và được giá mất mùa.
Hàng hóa phái sinh cũng là công cụ giúp cho các doanh nghiệp mua bán hàng hóa có thể cân bằng đối ứng trạng thái mua một số lượng lớn hàng hóa bằng 1 lệnh bán tương ứng lại để yên tâm mua bán trao đổi hàng hóa mà không bị ảnh hưởng bởi giá cả thị trường lên xuống nhằm giảm tránh rủi ro.